تشخیص ، درمان و سنجش تراکم پوکی استخوان

سنجش تراکم استخوان و یا دانسیتومتری معمولا در سه ناحیه انجام می شود که شامل ستون فقرات (spine) ، هیپ و مچ دست می باشد

و اغلب مطالعات نشان دهنده این است که از لحاظ تخمین میزان پوکی استخوان یا استئوپوروز از روی عدد به دست آمده که به اصطلاح T-score یا Z-score گفته می شود در مورد ستون فقرات و هیپ معتبر تر از مچ دست است و معمولا از T-score برای موارد پوکی استخوان برای سنین بعد از یائسگی (Post menopause) استفاده می شود و از Z-score در خانم ها در سنین پیش از یائسگی و همچنین در کودکان استفاده می شود. در فرجیلیتی فرکچر مثلثی تعریف شده است که یک ضلع آن را فرجیلیتی (Fragility) و ضلع دوم را fall و یا زمین خوردن و ضلع سوم را force یا نیروی وارده تعریف کرده اند و در برخی از منابع سه ضلع مثلث و در بعضی دیگر از منابع سه راس مثلث را به علت اهمیت این 3F تشکیل می دهند.

و اهمیت این مثلث در پیشگیری از شکستگی های ناشی از پوکی استخوان یا Fragility می باشد .

لذا برای پیش گیری از زمین خوردگی و یا Fall مهم است که خصوصا در افراد مسن داروهای آرام بخش و خواب آور کمتر استفاده شود و قند و فشار خون بیمار و عواملی که ممکن است افت و یا افزایش بیش از حد آن ایجاد اختلال و زمین خوردن بکند کنترل شود و در شرایطی که بیمار مبتلا به بیماری های اعصاب مانند آلزایمر باشد و نیاز به مراقبت ویژه داشته باشد از افراد مراقب و وسایل پیش گیری باید کمک گرفت .

افراد مسن نباید از کفش های پاشنه بلند و گشاد استفاده کنند و کفش باید به گونه ای باشد که احتمال زمین خوردگی و اختلال تعادل را کمتر بکند . اینگونه افراد باید در روی لغزنده کمتر راه بروند و معمولا محل زندگی و نگهداری افراد سالخورده باید به گونه ای باشد که احتمال لیز خوردن و زمین خوردن را برای فرد کمتر بکند.

استفاده از وسایل کمکی مانند عصا در این افراد خیلی کمک کننده است و احتمال زمین خوردن و یا فال را کمتر میکند.

در مورد فراجیلیتیکه ناشی از پوکی استخوان و یا استئوپوروز میباشند باید درمان های مناسب انجام شود که رکن مهم درمان استئوپوروز استفاده از رژیم غذایی مناسب حاوی انواع املاح معدنی و پروتئین خصوصا کلسیم ، فسفر و ویتامین د و پروتئین های لازم و مواد معدنی و ویتامین های لازم تغذیه کامل برای پیشگیری و درمان استئوپوروز یا پوکی استخوان و یا پیش گیری از فرجیلیتی فرکچر بسیار موثر است و در مواردی که مشخص شود که بیمار دچار پوکی استخوان و یا استئوپوروز نیاز به درمان دارویی باشد حتما باید از داروهای لازم استفاده کرد و درمان دارویی استئوپوروز جزو ارکان درمان استفاده از کلسیم همراه با ویتامین د و اغلب منیزیم و سایر املاح است و اخیرا استفاده از امگا 3 در کنار این املاح در بسیاری از مراجع توصیه شده است.